Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο όχι μόνο να συμβάλει στην εκτίμηση αν και σε ποιο βαθμό υπάρχει κίνδυνος από τη διαδικασία χρήσης του Προσωπικού Αριθμού και της νέας ηλεκτρονικής Αστυνομικής Ταυτότητας, αλλά στο να προβληματίσει και για τις μετέπειτα ψηφιακές εφαρμογές που θα βασίζονται στα προσωπικά μας δεδομένα.
Πρόλογος
Ο Προσωπικός Αριθμός δεν παρέχεται ως εναλλακτικό στοιχείο επαλήθευσης της ταυτότητάς μας με το δημόσιο, αλλά ως υποχρεωτικό και μοναδικό, καταργώντας ουσιαστικά την Αστυνομική μας Ταυτότητα και μάλιστα χωρίς τη συναίνεσή μας. Πρόκειται για τη δημοκρατία της υποχρεωτικότητας την οποία ζήσαμε και επί κορωνοϊού.
Η διαφορά μεταξύ της Α.Τ. και του Π.Α. έγκειται στο ότι η πρώτη ανοίγει την πύλη των προσωπικών μας στοιχείων που αναγράφονται σε αυτήν και μόνο. Αντίθετα, ο Π.Α. ανοίγει την πύλη όλων των προσωπικών μας δεδομένων. Κατά συνέπεια, με τη σύνδεση του Π.Α. στη νέα ηλεκτρονική Α.Τ, θα χαθεί η προηγούμενη ιδιότητά της, καθώς μέσω αυτής θα ξεκλειδώνονται όλα τα προσωπικά μας δεδομένα.
Για αυτό και σε ορισμένα, αλλά ελάχιστα πλέον, κράτη, όπως η Ουγγαρία, η Πορτογαλία και η Νέα Ζηλανδία, απαγορεύεται βάσει Συντάγματος ή νόμου η δημιουργία Π.Α. Τουλάχιστον μέχρι πρότινος. Γιατί τα πράγματα αλλάζουν.
Η ψηφιακή Α.Τ. (και κατά συνέπεια ο Π.Α.) βασίζεται στον «Κανονισμό 2024/1183 για την Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Ταυτότητα». Στη σχετική παρουσίαση της ιστοσελίδα της Ε.Ε. αναφέρεται:
«Τα κράτη μέλη θα έχουν την εντολή να προσφέρουν στους πολίτες και τις επιχειρήσεις ψηφιακά πορτοφόλια, τα οποία μπορούν να συνδέουν την εθνική ψηφιακή τους ταυτότητα με απόδειξη άλλων προσωπικών χαρακτηριστικών, όπως άδειες οδήγησης, διπλώματα και τραπεζικούς λογαριασμούς.»
(Πηγή: https://digital-strategy.ec.europa.eu/el/policies/eudi-regulation)
Ενώ στο Άρθρο 2 του κανονισμού διαβάζουμε: «Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός στο σύνολο και άμεσα εφαρμοστός σε όλα τα κράτη μέλη.»
(Πηγή: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32024R1183)
Η μετατροπή των ταυτοτήτων σε όμοιου τύπου και χαρακτηριστικών ψηφιακές και μάλιστα συνδεδεμένες με ένα και μοναδικό προσωπικό αριθμό, κινείται όχι μόνο σε ευρωπαϊκό, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για παράδειγμα, στο Μεξικό η πρόεδρος της χώρας Claudia Sheinbaum επιβεβαίωσε ότι από τώρα και στο εξής, το Μοναδικό Πληθυσμιακό Κλειδί Εγγραφής, δηλαδή η νέα ψηφιακή ταυτότητα που θα λειτουργεί και ως Π.Α., θα έχει ενημερώσεις με βιομετρικά δεδομένα.
Ίδια διαδικασία τρέχει και στη Χιλή, όπου ήδη υπάρχει ένας προσωπικός αριθμός ο RUN.
(Πηγές: https://www.cronista.com/mexico/actualidad–mx/nueva–curp–biometrica–a–partir–de–cuando–sera–un–documento–oficial–de–identidad–obligatoria/ & https://www.biobiochile.cl/noticias/servicios/toma–nota/2024/11/11/nuevo–carnet–de–identidad–y–pasaporte–cuando–estara–disponible–y–como–funcionara–la–version–digital.shtml)
Σε άλλες χώρες, όπως στις ΗΠΑ τον ρόλο του προσωπικού αριθμού διαδραματίζει το Social Security Number. Στο Ηνωμένο Βασίλειο το National Insurance Number. Στη Νότια Αφρική η κυβέρνηση έχει αρχίσει να εκδίδει δελτία ταυτότητας, στα οποία περιέχεται βιομετρικό τσιπ το οποίο, με τη σειρά του, κατέχει βιογραφικές πληροφορίες που είναι μοναδικές για τον κάτοχο της συγκεκριμένης κάρτας. Αυτή είναι και η μόνη αποδεκτή μορφή ταυτοποίησης, δηλαδή Π.Α.. Στον Καναδά τον ρόλο του Π.Α. παίζει ο Αριθμός Κοινωνικής Ασφάλισης. Στο Μπαχρέϊν υφίσταται ήδη ένας Προσωπικός Αριθμός. Στην Κίνα επίσης. Στην Ινδία, η κυβέρνηση ίδρυσε την Αρχή Μοναδικής Ταυτοποίησης της Ινδίας (UIDAI) για την έκδοση ενός Μοναδικού Αριθμού Αναγνώρισης σε όλους τους κατοίκους της Ινδίας. Στην Ιαπωνία υπάρχει ο επονομαζόμενος «Αριθμός μου». Στο Πακιστάν υπάρχει ένας προσωπικός αριθμός ο NIC, ενώ έχουν ήδη αρχίσει να εκδίδονται Smart ID με τσίπ. Στις Φιλιππίνες υφίσταται ήδη ψηφιακή ταυτότητα, το PhilSys ID, η οποία αποτελεί και το μοναδικό ατομικό αριθμό. Στη Σιγκαπούρη, το NRIC, η εθνική ταυτότητα, περιέχει έναν μοναδικό αριθμό που προσδιορίζει το άτομο που το κατέχει. Στην Αυστρία, με την έκδοση του νόμου για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση το domain-Speific Personal Identifier (ssPIN) προσπαθεί να καταργήσει τα προβλήματα του SSN (Social Security Number) και σχετίζεται με την κάρτα αυστριακού πολίτη. Στο Βέλγιο κάθε πολίτης έχει Εθνικό Αριθμό Μητρώου, ο οποίος είναι μοναδικός για κάθε άτομο. Στην Κροατία υφίσταται ο μοναδικός Αριθμός Προσωπικών Ταυτοποίησης. Στην Δανία, υπάρχει ένας προσωπικός Αριθμός Ταυτοποίησης. Στη Φιλανδία υπάρχει ο Προσωπικός Κώδικας Ταυτότητας. Στην Ολλανδία όλοι λαμβάνουν έναν Αριθμό υπηρεσιών πολιτών (BSN). Στη Γαλλία, ο κώδικας INSEE χρησιμοποιείται ως αριθμός κοινωνικής ασφάλισης, εθνικός αριθμός ταυτοποίησης, για φορολογικούς σκοπούς, για απασχόληση κ.λπ. Στην Ισπανία όλοι αποκτούν Εθνικό Έγγραφο Ταυτότητας (DNI) με μοναδικό αριθμό, για τις συναλλαγές με τη φορολογική αρχή και για την πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Τα ίδια ισχύουν και σε άλλες χώρες.
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/National_identification_number)
Καθώς φαίνεται, μία κοινή ψηφιακή ταυτότητα παρέα με έναν προσωπικό αριθμό θα εναρμονιστεί διεθνώς, ώστε να είναι μοναδικός για κάθε άτομο παγκοσμίως.
Όλη η γη, μία λίμνη που μπορείς να εντοπίσεις την πάπια.
Προσωπικά δεδομένα: Ο πολυτιμότερος πόρος στον πλανήτη
Πριν από οκτώ χρόνια, την 6η Μαΐου 2017, στην ηλεκτρονική έκδοση της διεθνούς φήμης οικονομικής εφημερίδας The Economist, είχε δημοσιευτεί ένα άρθρο που τάραξε τα νερά. Ο τίτλος του ήταν «Ο πολυτιμότερος πόρος στον κόσμο δεν είναι πια τα πετρέλαιο, αλλά τα δεδομένα». Τα προσωπικά δεδομένα. Είχαν προηγηθεί δύο ιδιαίτερα περιστατικά.
(Πηγή: https://www.economist.com/leaders/2017/05/06/the–worlds–most–valuable–resource–is–no–longer–oil–but–data?utm_medium=cpc.adword.pd&utm_source=google&ppccampaignID=18151738051&ppcadID=&utm_campaign=a.22brand_pmax&utm_content=conversion.direct–response.anonymous&gclsrc=aw.ds&gad_source=5&gad_campaignid=18151761343)
Το 2013, ο διαχειριστής ψηφιακών συστημάτων, Edward Joseph Snowden, παρέδωσε στον τύπο απόρρητες πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι αμερικανικές κυβερνήσεις, με τη συνεργασία εταιρειών τηλεπικοινωνιών και διαδικτυακών εφαρμογών, αλλά και ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Για αυτό χαρακτηρίστηκε «αρνητής» και διώχθηκε ποινικά από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Ενώ, το 2016, ξέσπασε το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, στο πλαίσιο του οποίου ο τότε διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Alexander Nix, είχε παραδεχτεί ότι: «Σήμερα, διαθέτουμε στις ΗΠΑ κοντά στις τέσσερις με πέντε χιλιάδες δεδομένα για κάθε άτομο … Οπότε μοντελοποιούμε την κάθε προσωπικότητα κάθε ενήλικα των ΗΠΑ, περίπου 230 εκατομμύρια ανθρώπων.»
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Cambridge_Analytica)
Ποια είναι η Cambridge Analytica; Ας το διαπιστώσουμε από ένα απόσπασμα του δημοσιεύματος της Laurie Clarke, στην αγγλική έκδοση της ιστοσελίδας “New Statesman”, τον Οκτώβριο του 2020:
«Μετά την αναζήτηση πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 700 terabytes δεδομένων που κατασχέθηκαν στα γραφεία της Cambridge Analytica στο Λονδίνο, η ρυθμιστική αρχή δεδομένων δεν βρήκε στοιχεία ότι η Cambridge Analytica είχε καταχραστεί δεδομένα για να επηρεάσει το Brexit ή να βοηθήσει τη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές. Πιο καταδικαστική ήταν η διαπίστωση ότι η Cambridge Analytica δεν έκανε κάτι ιδιαίτερα μοναδικό.»
(Πηγή: How the Cambridge Analytica scandal unravelled)
Πράγματι, για την ίδια τεχνολογία, η μεγαλύτερη διαδικτυακή πλατφόρμα, η Google, αναφέρει στην ιστοσελίδα της:
«Το Google Analytics σας προσφέρει σε ένα μόνο μέρος τα δωρεάν εργαλεία που χρειάζεστε για να αναλύετε δεδομένα της επιχείρησής σας, ώστε να λαμβάνετε εξυπνότερες αποφάσεις. Κατανοήστε τους χρήστες του ιστοτόπου και της εφαρμογής σας, ώστε να αξιολογείτε καλύτερα την απόδοση της στρατηγικής μάρκετινγκ, του περιεχομένου, των προϊόντων και άλλων στοιχείων.»
(Πηγή: https://analytics.google.com/analytics/web/provision/#/provision)
Ας επιστρέψουμε όμως στο άρθρο της Laurie Clarke, όπου αναφέρει:
«Η Cambridge Analytica εργάστηκε σε τουλάχιστον 68 χώρες, αλλά οι δραστηριότητές της σε μέρη εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ έχουν λάβει πολύ λιγότερη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης.»
Ενώ σε άλλο σημείο γράφει:
«Είναι μια τεχνική που χρησιμοποιούν και αυτή τη φορά οι προεδρικές εκστρατείες. Το Παρατηρητήριο Διαφημίσεων του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης παρακολουθεί τον υποψήφιο των Δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν και την πολιτική διαφήμιση του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα δεδομένα τους δείχνουν ότι ο Μπάιντεν χρησιμοποιεί το Facebook για να στοχεύσει ψηφοφόρους με βάση συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες και γεωγραφικές τοποθεσίες, σε συνδυασμό με ενδιαφέροντα …»
Τη συγκεκριμένη τεχνική έχει αναφερθεί ότι την είχε χρησιμοποιήσει τόσο ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα στις προεκλογικές εκστρατείες του, όσο και ο σημερινός, Ντόναλντ Τραμπ. Με λίγα λόγια, χρησιμοποιείται ευρέως.
Η δε αποκάλυψη του Edward Snowden, με πλάγιο τρόπο, επιβεβαιώνεται επίσημα πλέον, καθώς το ζήτημα της χειραγώγησης απασχολεί τόσο το Ευρωπαϊκό Κολλέγιο Ασφάλειας και Άμυνας της Ε.Ε., όσο και το ΝΑΤΟ. Όμως, εννοείται για το «καλό» μας.
Στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Ασφάλειας και Άμυνας ο Αμερικανός καθηγητής Robert McCreight, αναφέρει:
«Στον Γνωστικό Πόλεμο, ο ανθρώπινος νους γίνεται το πεδίο της μάχης. Ο στόχος είναι να αλλάξει όχι μόνο τι σκέφτονται οι άνθρωποι, αλλά και πώς σκέφτονται και ενεργούν. … Στην ακραία της μορφή, έχει τη δυνατότητα να σπάσει και να κατακερματίσει μια ολόκληρη κοινωνία, έτσι ώστε να μην έχει πλέον τη συλλογικότητα να αντισταθεί στην πρόθεση ενός αντιπάλου.»
Ενώ στην ιστοσελίδα του ΝΑΤΟ διαβάζουμε:
«Ο Πόλεμος της Διανόησης περιλαμβάνει δραστηριότητες που διεξάγονται σε συγχρονισμό με άλλα Όργανα Εξουσίας, για να επηρεάσουν τις στάσεις και τις συμπεριφορές, επηρεάζοντας, προστατεύοντας ή διαταράσσουν την ατομική, ομάδα ή τη πληθυσμιακή συνεργασία σε επίπεδο πληθυσμού, για να αποκτήσουν πλεονέκτημα έναντι ενός αντιπάλου. Σχεδιασμένη για να τροποποιήσει τις αντιλήψεις της πραγματικότητας, η χειραγώγηση ολόκληρης της κοινωνίας έχει γίνει ένας νέος κανόνας, με τη διαμόρφωση της ανθρώπινης νόησης να είναι μια κρίσιμη σφαίρα πολέμου.»
(Πηγή: https://www.act.nato.int/activities/cognitive–warfare/)
Όπως εξηγεί ο Bernard Claveri, Oμότιμος Καθηγητής Γνωστικών Επιστημών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Μπορντό, ο διανοητικός πόλεμος:
«Επηρεάζει τις γνωστικές ικανότητες των ατόμων μέσω της χρήσης τεχνολογιών, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την προσοχή και τις αντιδράσεις βραχυπρόθεσμα, και τη γνωστική δομή μακροπρόθεσμα. Για να το αντιμετωπίσουμε αυτό, πρέπει να προστατεύσουμε φυσικά τους ανθρώπους σε στρατηγικές καταστάσεις και να προωθήσουμε τη λογική χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας, παρά τις προκλήσεις.»
Ενώ όπως ανέφερε ο Ισραηλινός καθηγητής Ιστορίας Γιουβάλ Νώε Χαράρι, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Καθημερινή, το 2018(!):
«Ήδη, στον κόσμο της υψηλής τεχνολογίας δεν υπάρχει – παρά τα φαινόμενα – τίποτε ιδιαίτερα δημοκρατικό. Η παρακολούθηση συμβαδίζει με την ελευθερία, η χειραγώγηση και ο καμουφλαρισμένος έλεγχος με τις νέες μορφές συμμετοχικότητας.»
Αλλά, όπως αναφέρει ο καθηγητής Ανάπτυξης Ψηφιακών Μέσων και Εφαρμογών, David Carroll, στο Parsons School of Design της Νέας Υόρκης:
«Οι άνθρωποι δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι η προπαγάνδα δουλεύει, γιατί το να το αποδεχτείς σημαίνει ότι ερχόμαστε αντιμέτωποι με ευαισθησίες μας, με τη φρικτή έλλειψη ιδιωτικότητας και με την απελπιστική εξάρτησή μας από τις τεχνολογικές πλατφόρμες που καταστρέφουν τη δημοκρατία μας.»
(Πηγή: https://thewire.in/film/review–netflix–the–great–hack–cambridge–analytica)
Πώς χειραγωγείται η ανθρωπότητα
Ιδιαίτερα κατατοπιστική για την τεχνική της ψηφιακής μας χειραγώγησης είναι η καταγραφή της Wikipedia στο ζήτημα της Cambridge Analytica:
«Οι αναλύσεις δεδομένων της Cambridge Analytics βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στην ακαδημαϊκή εργασία του Mickal Kosinski. Το 2008 ο Kosinski είχε ενταχθεί στο Psychometrics Centre του Πανεπιστημίου του Cambridge, όπου ανέπτυξε με συναδέλφους του ένα σύστημα δημιουργίας προφίλ χρησιμοποιώντας γενικά διαδικτυακά δεδομένα, likes στο facebook και δεδομένα στο smartphone. Έδειξε ότι με περιορισμένο αριθμό likes, οι άνθρωποι μπορούν να αναλυθούν καλύτερα από ό,τι μπορούν να κάνουν οι φίλοι ή οι συγγενείς και ότι η ατομική ψυχολογική στόχευση είναι ένα ισχυρό εργαλείο επηρεασμού των ανθρώπων.»
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Cambridge_Analytica)
Ενώ, στη συνέχεια η Wikipedia αναφέρει:
«Η ψυχολογική στόχευση περιγράφει την πρακτική εξαγωγής των ψυχολογικών προφίλ των ανθρώπων από τα ψηφιακά τους αποτυπώματα (π.χ. likes, tweet ή αρχεία από τις πιστωτικές τους κάρτες), προκειμένου να επηρεαστούν οι στάσεις, τα συναισθήματα ή οι συμπεριφορές τους μέσω ψυχολογικά τεκμηριωμένων παρεμβάσεων σε μία κλίμακα.
Έρευνες σε τομείς όπως η ψυχολογία, το marketing και η επικοινωνία για την υγεία,έχουν δείξει ότι οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στον επηρεασμό και την αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, είναι πιο αποτελεσματικές όταν είναι προσαρμοσμένες στις ψυχολογικές καταστάσεις και τα χαρακτηριστικά των ατόμων.
Ένας μεγάλος όγκος δεδομένων μπορεί να εξαχθεί από την καταγραφή του ίχνους σχεδόν κάθε βήματος που κάνουμε στο διαδίκτυο – ένα ψηφιακό αποτύπωμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Είτε πρόκειται για το προφίλ μας στο facebook, για tweets, για αναζητήσεις στο google ή αισθητήρας GPS, τα ψηφιακά μας αποτυπώματα δημιουργούν εκτεταμένα αρχεία των προσωπικών μας συνηθειών και προτιμήσεων.»
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Cambridge_Analytica)
Ιδιαίτερα κατατοπιστική είναι η δήλωση της πρώην διευθύντριας της Cambridge Analytica, Brittany Kaiser: «Είναι σαν μπούμερανγκ. Στέλνεις τα δεδομένα σου, αναλύονται και επιστρέφουν σε σένα ως στοχευμένα μηνύματα για να αλλάξεις την συμπεριφορά σου.»
(Πηγή: https://www.newstatesman.com/long–reads/2020/10/how–cambridge–analytica–scandal–unravelled)
Μάλιστα και στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφέρεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα συγκέντρωσης μεμονωμένων πληροφοριών από ηλεκτρονικά μέσα (διαδίκτυο, έξυπνο τηλέφωνο, πλαστικό χρήμα, ψηφιακές κρατικές ή ιδιωτικές πλατφόρμες, κοινωνικά δίκτυα) και επεξεργασίας τους για την παραγωγή ενός αγνώστου για τον χρήστη αποτελέσματος.
Επίσης αναφέρεται πως μπορεί να περιορίσει την ελευθερία του «συνέρχεσθαι» και της ειρηνικής διαμαρτυρίας, καθώς δύναται να εντοπίσει και να αναλύσει προφίλ ατόμων που ταυτίζονται με συγκεκριμένη ιδεολογία ή πράξεις.
(Πηγή: https://www.europarl.europa.eu/topics/el/article/20200918STO87404/techniti–noimosuni–eukairies–kai–apeiles)
Τα αποτελέσματα λοιπόν, που παράγονται από τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης εξαρτώνται από τον τρόπο σχεδιασμού τους και τα δεδομένα που τροφοδοτούνται. Και πίσω από τον τρόπο σχεδιασμού, όπως και πίσω από τον προγραμματισμό συλλογής ή τροφοδότησης πληροφοριών, βρίσκεται ο ανθρώπινος παράγοντας.
Επομένως, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να οδηγήσει στην παροχή λανθασμένων ή κατευθυνόμενων πληροφοριών ή και στη λήψη λανθασμένων ή κατευθυνόμενων αποφάσεων, εξαιτίας ανεπαρκούς σχεδιασμού ή και λόγω παροχής πληροφοριών που διακατέχονται από ανθρώπινες προκαταλήψεις ή στερεότυπα ή σκοπιμότητα. Από ποιον; Από αυτόν που την ελέγχει και τη σχεδιάζει.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση της Brittany Kaizer, πρώην διευθυντικού στελέχους της Cambridge Analytica: «Τους βομβαρδίσαμε μέχρι να βλέπουν τον κόσμο με τον τρόπο που εμείς θέλαμε να τον βλέπουν.»
(Πηγή: https://www.newstatesman.com/long–reads/2020/10/how–cambridge–analytica–scandal–unravelled)
Παρόλα αυτά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τον Νόμο περί Διακυβέρνησης Δεδομένων του 2022, με τον οποίο επιδιώκεται η αύξηση της διαθεσιμότητας δεδομένων και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην κοινή χρήση δεδομένων και στους μεσάζοντες.
Smart phone και προσωπικά δεδομένα
Παλαιότερα, η διασπορά των προσωπικών μας δεδομένων σε κρατικές υπηρεσίες σε έγγραφη μορφή, δυσκόλευε το ενδεχόμενο ολικής υποκλοπής τους. Σήμερα, συγκεντρώνονται σε έναν ψηφιακό χώρο, παρά το πλήθος των περιστατικών που θέτουν σε αμφισβήτηση την ασφάλεια του διαδικτύου, των data centers και των smartphone.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του εμπνευστή του κινητού τηλεφώνου, Martin Cooper: «Η πιο αρνητική μου γνώμη είναι ότι δεν έχουμε πια ιδιωτικότητα, γιατί τα πάντα για εμάς είναι πλέον καταγεγραμμένα κάπου και προσβάσιμα σε κάποιον που έχει αρκετά έντονη επιθυμία να τα αποκτήσει.»
(Πηγή: https://www.smh.com.au/technology/we–don–t–have–any–privacy–anymore–says–inventor–of–the–mobile–phone-20230301-p5coga.html)
Πλέον, δεν καταγράφονται μόνο οι κινήσεις μας και οι πράξεις μας, αλλά και τα λεγόμενά μας, οι σκέψεις μας, τα πιστεύω μας. Και ποιο είναι το εργαλείο που μας καταδίδει; Το “smart phone”.
Στην ερευνητική ταινία (ντοκιμαντέρ) του Netflix “The Great Hack”, ο David Carroll, καθηγητής Ανάπτυξης Ψηφιακών Μέσων και Εφαρμογών στο Parsons School of Design της Νέας Υόρκη, ρωτάει τους μαθητές του: «Ποιος από εδώ έχει δει μία διαφήμιση που να τον έπεισε ότι το τηλέφωνό του ακούει τις συνομιλίες του;». Όλη η τάξη, χωρίς δισταγμό, σηκώνει τα χέρια ψηλά και η αίθουσα ξεσπά σε αμήχανα, τρομοκρατημένα γέλια.
(Πηγές: https://thewire.in/film/review–netflix–the–great–hack–cambridge–analytica & Review | ‘The Great Hack’ Dives Into the Sinister Depths of Vulnerable Data – The Wire)
Ενώ, το 2019, ο Edward Snowden είχε δηλώσει: «Μια κάμερα παρακολούθησης εξοπλισμένη με τεχνολογία AI (Τεχνητή Νοημοσύνη) δεν θα είναι απλά μια συσκευή καταγραφής, αλλά ένα πλήρως εξοπλισμένο και αυτοματοποιημένο αστυνομικό όργανο».
(Πηγή: https://www.lifo.gr/now/world/entoyarnt–snooynten–oi–nees–kameres–tehnitis–noimosynis–den–einai–apla–syskeyes)
Και το smartphone διαθέτει περισσότερες από μία κάμερες, όπως και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης οι οποίες δουλεύουν στο υπόβαθρό τους, χωρίς να τις αντιλαμβανόμαστε και να γνωρίζουμε τι κάνουν, οι οποίες βελτιώνονται ραγδαία. Ενεργοποιημένο ή απενεργοποιημένο!
Ψηφιακά νομίσματα: Ήρθαν, έρχονται
Η Κίνα είναι η πρώτη μεγάλη χώρα που έθεσε σε κυκλοφορία το εθνικό της νόμισμα σε ψηφιακή μορφή από την κεντρική της τράπεζα (People’s Bank of China. Ακολούθησαν η Ινδία και η Ρωσία.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2024, οι κεντρικές τράπεζες 134 χωρών, που αντιπροσωπεύουν το 98% του παγκόσμιου ΑΕΠ, βρίσκονταν σε διάφορα στάδια αξιολόγησης της κυκλοφορίας ενός εθνικού ψηφιακού νομίσματος.
(Πηγές: https://en.wikipedia.org/wiki/Central_bank_digital_currency & https://en.wikipedia.org/wiki/Digital_renminbi#Testing)
Σύμφωνα με δημοσιεύματα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα είναι έτοιμη να θέσει σε «κυκλοφορία» το ψηφιακό ευρώ μέσα στο 2025. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ: «Η προπαρασκευαστική φάση του έργου ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2023 και θέτει τα θεμέλια για τη δυνητική έκδοση ψηφιακού ευρώ.»
(Πηγές: https://www.naftemporiki.gr/finance/markets/1887228/psifiako–eyro–kykloforei–mesa–sto-2025-ti–tha–ginei–me–ta–metrita/ & https://www.ecb.europa.eu/euro/digital_euro/progress/html/index.el.html)
Ενώ, πάλι στην ιστοσελίδα της ΕΚΤδιαβάζουμε: «Καθώς θα ήταν χρήμα κεντρικής τράπεζας που εκδίδεται από την ΕΚΤ, θα ήταν διαφορετικό από το «ιδιωτικό χρήμα». Ωστόσο, θα μπορούσατε να χρησιμοποιείτε μια κάρτα ή μια εφαρμογή στο κινητό τηλέφωνο για να πραγματοποιείτε τις πληρωμές σας με ψηφιακά ευρώ.»
(Πηγή: https://www.ecb.europa.eu/euro/digital_euro/progress/html/index.el.html)
Παράλληλα, η Mastercard προωθεί την αντικατάσταση των πιστωτικών καρτών με βιομετρικά τερματικά POS που θα αναγνωρίζουν τα δακτυλικά μας αποτυπώματα, την παλάμη μας ή το πρόσωπό μας. Η πλήρης εφαρμογή αναμένεται έως το 2030.
(Πηγή: https://www.cnbc.com/2024/06/11/mastercard–to–phase–out–card–entry–for–e–commerce–by-2030-in–europe.html)
Ήδη, υπάρχει το Amazon One (σύστημα πληρωμών διαβάζοντας το αποτύπωμα της παλάμης), ενώ ‘smart’ phones και tablets διαθέτουν ενσωματωμένες βιομετρικές δυνατότητες για επικύρωση συναλλαγών, όπως το Apple Face ID (βιομετρικό σύστημα αναγνώρισης προσώπου) και το Samsung Fingerprint (βιομετρικό σύστημα αναγνώρισης δακτυλικού αποτυπώματος).
Όπως δηλώνει η Mastercard: «Μόνο τα βιομετρικά στοιχεία σας, όπως το δακτυλικό σας αποτύπωμα ή το πρόσωπό σας, μπορούν να ξεκλειδώσουν αυτόν τον κωδικό πρόσβασης … Αυτό θα διασφαλίσει ότι οι (ψηφιακές) κάρτες των καταναλωτών είναι ασφαλείς σε απόπειρες απάτης».
Το πώς όμως θα διασφαλίζεται η ασφάλεια δεν διευκρινίζεται. Γιατί, όπως αναφέρει το privacycenter.co.uk:
«Καμία επιχείρηση δεν είναι απρόσβλητη σε παραβίαση δεδομένων και μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο με υποτιθέμενα υπερσύγχρονα συστήματα και πρόσβαση στους πιο έμπειρους ειδικούς της ιδιωτικής ζωής έχουν πέσει θύματα.»
Όλα σε ένα
Πλέον, κληθήκαμε να διαμορφώσουμε τον έναν και μοναδικό προσωπικό αριθμό του πολίτη στο «gov.gr». Ο οποίος σταδιακά θα αντικαταστήσει εκείνους της αστυνομικής ταυτότητας, του ΑΜΚΑ και του ΑΦΜ και θα συνδεθεί με όλες τις κρατικές ψηφιακές εφαρμογές.
Αν κάποιος επιλέξει να μην τον διαμορφώσει, τότε θα βρεθεί εκτός «gov.gr», «e-Efka», «My ergani», «aade.gr», «wallet», «idika.gr», «eoppy.gov.gr» και βέβαια web banking. Δηλαδή, εκτός εργασίας, συστήματος υγείας, τραπεζικού συστήματος, προσωπικής ιδιοκτησίας, εκλογικού συστήματος.
Όμως, το ίδιο θα συμβεί και αν κάποιος επιλέξει να μην έχει κινητό. Γιατί οι κρατικές ψηφιακές εφαρμογές απαιτούν είτε επαλήθευση εισόδου μέσω αποστολής κωδικού (OTP) σε ένα και μοναδικό αριθμό κινητού τηλεφώνου, είτε να γραφτείς στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ) όπου και επιβεβαιώνεις έναν και μοναδικό αριθμό κινητού τηλεφώνου.
Μάλιστα, πλέον, η είσοδος σε ποδοσφαιρικό αγώνα των δύο μεγάλων κατηγοριών, επιτρέπεται μόνο κατόπιν σάρωσης του smartphone στο οποίο έχει καταχωρηθεί το ηλεκτρονικό εισιτήριο στην εφαρμογή gov.gr-wallet, στην οποία βρίσκεται καταχωρημένο και το δελτίο αστυνομικής μας ταυτότητας.
Ποιος λοιπόν, μπορεί να απορρίψει το ενδεχόμενο να επεκταθεί μελλοντικά η υποχρεωτικότητα της σάρωσής μας μέσω smartphone και σε άλλους χώρους. Δηλαδή, οσονούπω του Προσωπικού μας Αριθμού ή για όσους δεν έχουν smartphone της υποχρεωτικής ψηφιακής μας ταυτότητας που θα εμπεριέχει τον Π.Α., με δικαιολογία την ασφάλεια όλων μας.
Αλλά και ποιος μπορεί να απορρίψει την επέκταση της σάρωσής μας και για τη διασφάλιση των συναλλαγών μας. Η τεχνολογία υπάρχει. Η νομοθεσία υπάρχει. Και η εξέλιξη «όλα σε ένα» (προσωπικά δεδομένα και χρήμα) φαίνεται πως έχει γίνει ήδη αποδεκτή από μεγάλη μερίδα του κόσμου.
Πιθανόν στο κοντινό μέλλον να εισέλθουμε και στην προετοιμασία αποδοχής του «όλα σε ένα» είτε σε τσιπ υπό του δέρματος, είτε σε επί του δέρματος ψηφιακής σφραγίδας, που θα σαρώνεται και θα ανοίγει η πρόσβαση στη βάση των δεδομένων και των χρημάτων μας.
(Πηγή εικόνας, συνάντησης Γιουβάλ Χαράρι με Κυριάκο Μητσοτάκη: https://www.gazzetta.gr/plus/politiki/article/1519634/mitsotakis–einai–poly–dyskolo–shedon–adianoito–na–pame–se–ena–deytero–geniko–lockdown(
Το 2020, ο Ισραηλινός καθηγητής Γιουβάλ Νώα Χαράρι σε άρθρο του στους Financial Times, έγραψε:
«… η επιδημία ενδέχεται να σηματοδοτήσει ένα σημαντικό κομβικό σημείο στην ιστορία της επιτήρησης. Όχι μόνο επειδή θα μπορούσε να ομαλοποιήσει την ανάπτυξη εργαλείων μαζικής παρακολούθησης σε χώρες που τα έχουν απορρίψει μέχρι τώρα, αλλά ακόμη περισσότερο γιατί δηλώνει μια δραματική μετάβαση από την ‘πάνω από το δέρμα’ στην ‘κάτω από το δέρμα’ επιτήρηση.»
(Πηγή: https://www.ft.com/content/19d90308-6858-11ea–a3c9-1fe6fedcca75)
Ενώ, τυχαία ή όχι, στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαβάζουμε: «Οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης που έρχονται σε φυσική επαφή με τους ανθρώπους ή έχουν ενσωματωθεί στο ανθρώπινο σώμα μπορούν να παρουσιάσουν κινδύνους αν δεν έχουν σχεδιαστεί σωστά ή έχουν γίνει αντικείμενο κατάχρησης.»
(Πηγή: https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/priorities/i–techniti–noimosuni–stin–ee/20200918STO87404/techniti–noimosuni–eukairies–kai–apeiles)
Μήπως ερχόμαστε σε φυσική επαφή με εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και δεν το έχουμε καταλάβει; Ναι, το smart phone.
Μήπως πρόκειται να ενσωματωθούν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στο σώμα μας; Ο Martin Cooper, ο εμπνευστής του κινητού τηλεφώνου, προέβλεψε ότι το «smart phone» θα ενσωματωθεί κάτω από το δέρμα μας. Εάν επιβεβαιωθεί, τότε θα επαληθευτεί και το δεύτερο μέρος του κειμένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου!
(Πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1461622/tha–ensomatothei–sto–derma–mas–ti–provlepei–gia–to–smartphone–o–anthropos–poy–ekane–tin–proti–klisi–se–kinito/)
Το πόσο τεχνολογικά κοντά βρισκόμαστε σε μία τέτοια ενσωμάτωση το φανερώνει το εγκεφαλικό εμφύτευμα που παρουσίασαν ερευνητές του πανεπιστημίου Perdue των ΗΠΑ, το οποίο σύμφωνα με τους δημιουργούς του μπορεί να συνδέει τους χρήστες του ασύρματα, όχι μόνο με υπολογιστές αλλά και με φορητές ηλεκτρονικές συσκευές.
Μέχρι πριν λίγο καιρό, εκτεθειμένα στον κίνδυνο ψηφιακής υποκλοπής ήταν κάποια νούμερα που αντιστοιχούν στο πρόσωπό μας (αριθμός τραπεζικής κάρτας, κωδικοί, αριθμός τηλεφώνου, ΑΦΜ, αριθμός ταυτότητας κλπ). Πλέον, εκτεθειμένο σε κίνδυνο ψηφιακής υποκλοπής είναι η προσωπικότητά μας. Ενώ, σε λίγο καιρό, εκτεθειμένα σε κίνδυνο υποκλοπής θα είναι το πρόσωπό μας, τα δακτυλικά μας αποτυπώματα, η παλάμη μας.
Μέχρι τώρα, για να πληρωθεί ένα προϊόν σαρωνότανε το προϊόν, άντε και μία κάρτα ή ένα smart phone. Σε λίγο καιρό, για να πληρωθεί ένα προϊόν θα σαρώνεται ο άνθρωπος.
Ένας Willow θα φέρει την ψηφιακή κατάρρευση;
Προάγγελος για το πώς θα περάσουμε στην επόμενη πίστα, ίσως να αποτελεί ένα ακόμα απόσπασμα από άρθρο του καθηγητή Χαράρι, στους Financial Times, στις 26 Φεβρουαρίου 2021:
«Η τεχνολογία πληροφοριών μας έχει κάνει πιο ανθεκτικούς απέναντι στους οργανικούς ιούς, αλλά μας έχει κάνει πολύ πιο ευάλωτους σε κακόβουλο λογισμικό και κυβερνοπόλεμο. Οι άνθρωποι συχνά ρωτούν: “Ποιος είναι ο επόμενος Covid;” Η επίθεση στην ψηφιακή μας υποδομή είναι ο κορυφαίος υποψήφιος. Χρειάστηκαν αρκετοί μήνες για να εξαπλωθεί ο κορονοϊός στον κόσμο και να μολύνει εκατομμύρια ανθρώπους. Η ψηφιακή μας υποδομή μπορεί να καταρρεύσει σε μια μέρα.»
(Πηγή: https://www.ft.com/content/f1b30f2c-84aa-4595-84f2-7816796d6841)
Κι όμως, κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, διεθνείς οργανισμοί, προωθούν το «όλα σε ένα» μέσα στα “smart phones” και στις ψηφιακές πλατφόρμες, που όχι μόνο φημίζονται για τα κενά ασφαλείας τους, αλλά και μπορούν να καταρρεύσουν σε μία μέρα.
Πόσο κοντά είμαστε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Στις 9 Δεκεμβρίου 2024 ανακοινώθηκε από την The Google Quantum AI team ότι «Ο Willow πραγματοποίησε έναν τυπικό υπολογισμό αναφοράς σε λιγότερο από πέντε λεπτά, που θα χρειαζόταν 10 δισεκατομμύρια χρόνια σε έναν από τους πιο ισχυρούς υπερυπολογιστές του σήμερα!»
(Πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=W7ppd_RY–UE)
Οι κβαντικοί υπολογιστές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων, ταχύτερων διαδικασιών παραγωγής, εξελιγμένων τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας. Αλλά και για τη δημιουργία νέων ιών, την κατασκευή ισχυρότερων οπλικών συστημάτων, την ακόμα πιο εκτεταμένη παρακολούθηση των ανθρώπων, καθώς και την ευρεία αποκρυπτογράφηση κωδικών ασφαλείας.
Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ήδη Κινέζοι (μόνο;) έχουν αρχίσει να σπάνε στρατιωτικού επιπέδου κρυπτογράφηση με κβαντικό υπολογιστή. Εκτιμάται ότι στο κοντινό μέλλον η ισχυρότερη κρυπτογράφηση ασφαλείας θα πέφτει σε λίγα λεπτά.
Χαρακτηριστική είναι η διαπίστωση του Φεντερίκο Καράσκο, ειδικού αναλυτή σε θέματα κύβερνο-ασφάλειας, όπως την εξέφρασε στην τηλεοπτική εκπομπή «Αντιθέσεις» του «Κρήτη tv», την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2024:
«το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει, όλα τα password δεν θα υπάρχουν». Δηλαδή, οι προσωπικοί κωδικοί και τα Pin.
(Πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=YIxo7IGJuys)
Και το … τσιπάκι
Ο καθηγητής Φυσικής, Δημήτρης Νανόπουλος, διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του πανεπιστημίου του Texas των ΗΠΑ, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος, ενώ διετέλεσε και ερευνητής του Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) καθώς και του πανεπιστημίου του Harvard, σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο Πρώτο Θέμα, είχε τονίσει:
«Τέλος με τον άνθρωπο. Θα αρχίσει η εποχή του μετα-ανθρώπου. Ο μετάνθρωπος.» Και συνέχισε, «Θα έχουμε τσιπάκι στο κεφάλι. Ένα τσιπάκι με το οποίο θα αυξάνει η μνήμη μας, θα σταματάει το Αλτσχάιμερ, θα βοηθάει τη σεξουαλική μας ενέργεια. Θα τα κάνει όλα. Θα μπορούμε, επίσης, να “παίρνουμε” τον εγκέφαλό μας και να τον τοποθετούμε στο software. Έτσι θα αποθηκεύονται όλες οι εγκεφαλικές μας λειτουργίες και πληροφορίες.»
Ακόμα όμως κι αν υποθέσουμε πως το τσιπάκι που ανέφερε ο καθητητής χρησιμοποιείται για καλούς σκοπούς, πόσο ασφαλής σε ενδεχόμενο υποκλοπής θα είναι οι αποθηκευμένες σε ένα software εγκεφαλικές μας πληροφορίες; Διότι, σε περίπτωση παραβίασης θα μπορεί κάποιος όχι μόνο να έχει πρόσβαση στις σκέψεις μας, αλλά και να τις αλλοιώνει. Επίσης, πώς είμαστε σίγουροι ότι η εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης δεν θα τις χρησιμοποιήσει χωρίς τη θέλησή μας. Και εφόσον αλληλοεπικοινωνεί με το μυαλό μας τότε θα μπορεί κάλλιστα να μας επιστρέφει σκέψεις που θα νομίζουμε ότι είναι οι δικές μας, αλλά δεν θα είναι. Μία πρόγευση ενός τέτοιου τσιπ, αυτό της Neuralink, της εταιρείας του Elon Musk, έχει ήδη μπει σε επίπεδο κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνέντευξη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ της διευθύντριας του Εργαστηρίου Βιοηθικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Σταυρούλας Τσινόρεμα:
«Η διαφορά είναι ότι πλέον έχουμε τη δυνατότητα να χειραγωγήσουμε γενετικά την ανθρώπινη φύση, να παρέμβουμε στο ανθρώπινο γονιδίωμα και να το τροποποιήσουμε οριστικά και αμετάκλητα.» Και εξηγεί. «Μέχρι σήμερα διάφορες παρεμβάσεις στην ανθρώπινη φύση είναι δυνητικά αναστρέψιμες, η γενετική δεν θα είναι.».
(Πηγή: https://www.businessdaily.gr/eleytheros–hronos/37948_metanthropismos–ti–simainei–kai–ti–fernei–stis–mellontikes–koinonies)
Ενώ, η καθηγήτρια εκφράζει έναν ακόμα σοβαρό προβληματισμό:
«Μια τεράστια δυναμική ώθηση σε αυτήν τη συζήτηση έρχεται από τη συνάντηση της βιοϊατρικής με την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική. Μέσω αυτών έχουμε τη δυνατότητα παρέμβασης και μετά τη γέννηση του ανθρώπου, πχ, με τσιπ στον εγκέφαλο ή ενθέματα, που, για ορισμένους, θα μπορούσαν να ρυθμίζουν ακόμα και την ηθική συμπεριφορά, ώστε ο άνθρωπος να δρα πάντα με ηθικό, κοινωνικά αποδεκτό τρόπο. Τότε όμως θα χάναμε το υπόβαθρο της ηθικής μας ευθύνης, του να ασκούμε την ελευθερία μας και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη για αυτήν. Από μια κοινωνία ανθρώπων, που νοούνται ως ελεύθεροι και ίσοι, άρα υπεύθυνοι ο ένας απέναντι στον άλλον, θα περνούσαμε σε μια κοινωνία “κοινωνικών αυτόματων”, πλήρως εργαλειοποιημένων όντων».
Επίσης, ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής είχε πει: «Ἀφαίρεσε τό αὐτεξούσιο καί τότε οὔτε εἰκόνα τοῦ Θεοῦ εἴμαστε, οὔτε ψυχή νοερή καί λογική, τότε στ’ ἀλήθεια καταστρέφεται ἡ ἀνθρώπινη φύση μας.»
Αλλά ποιοι ελέγχουν τα προσωπικά μας δεδομένα και την τεχνητή νοημοσύνη;
Σε άρθρο-εργασία στο ηλεκτρονικό περιοδικό ‘Business and Politics’ του Cambridge University, το έτος 2017, με τίτλο «Η κρυφή δύναμη των Μεγάλων Τριών» αναφέρεται:
α. «… Δείξαμε ότι ο κλάδος των αμοιβαίων κεφαλαίων παθητικού δείκτη κυριαρχείται από τη BlackRock, τη Vanguard και την State Street. Από κοινού, αυτοί οι τρεις γιγάντιοι, παθητικοί διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, αποτελούν ήδη τον μεγαλύτερο μέτοχο σε τουλάχιστον το 40 τοις εκατό όλων των εισηγμένων εταιρειών των ΗΠΑ και το 88 τοις εκατό των εταιρειών του S&P 500. Ως εκ τούτου, οι τρεις μεγάλοι, μέσω των δραστηριοτήτων εταιρικής διακυβέρνησής τους, θα μπορούσαν ήδη να θεωρηθούν ως το νέο «de facto μόνιμο διοικητικό συμβούλιο» για πάνω από το 40 τοις εκατό όλων των εισηγμένων εταιρειών των ΗΠΑ. … »
β. «… Συνολικά, βρίσκουμε σημαντικές ενδείξεις ότι οι Τρεις Μεγάλοι (BR, VG, SS) μπορεί να είναι σε θέση να ασκήσουν μορφές εξουσίας επί των εταιρειών που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκιά τους που είναι κρυμμένες από άμεση επιθεώρηση. …»
γ. «… Ως εκ τούτου, οι τρεις μεγάλοι έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν σημαντικές αλλαγές στην πολιτική οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών. …»
Το εν λόγω άρθρο δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2017.
Παρόμοιες διαπιστώσεις εκφράστηκαν και σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022, στο ηλεκτρονικό περιοδικό “Harvard Law School Forum on Corporate Governance”, με τίτλο «Big Three Power, and Why It Matters”.
(Πηγή: https://corpgov.law.harvard.edu/2022/12/13/big-three-power-and-why-it-matters/)
Σήμερα, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Εκτιμάται ότι όλα τα ιδρύματα διαχείρισης κεφαλαίων ελέγχουν περίπου το 60% της μετοχικής σύνθεσης σχεδόν όλων των πολυεθνικών αλλά και μικρότερων εταιρειών.
Ενδεικτικά:
Σε εταιρείες παροχής ψηφιακών και διαδικτυακών υπηρεσιών, καθώς και συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, όπως Apple Inc, Microsoft Corp, Alphabet Inc (Google), Meta Platforms (Facebook).
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/AAPL/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/MSFT/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/GOOG/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/META/holders/)
Σε εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως Exxon Mobil Corp, Chevron Corp, Occidental Petroleum.
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/XOM/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/CVX/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/OXY/holders/)
Σε φαρμακευτικές εταιρείες, όπως Pfizer Inc, Moderna Inc, Johnson & Johnson Institutional Holdings.
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/PFE/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/MRNA/ & https://finance.yahoo.com/quote/JNJ/holders/)
Σε εταιρείες της πολεμικής βιομηχανίας, όπως Lockheed Martin Corp και Northrop Grumman Corporation.
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/LMT/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/NOC/holders/)
Σε εταιρείες παροχής ψηφιακού χρήματος, όπως Visa Corp και Mastercard Corp.
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/V/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/MA/holders/)
Σε εταιρείες αγροτικών προϊόντων, όπως Archer Daniels Midland Co και Bunge Ltd.
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/BG/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/ADM/holders/)
Σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών και μέσων ενημέρωσης-πληροφόρησης, όπως AT&T Corp (Warner Media – CNN), Comcast Corp (CNBC, του αρχαιότερου δικτύου ενημέρωσης των ΗΠΑ), News Corp (The Wall Street Journal, New York Post, The Times), Fox Group (Fox News).
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/T/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/CMCSA/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/NWSA/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/FOX/holders/)
Το ίδιο περίπου μετοχικό σκηνικό διακρίνεται και σε άλλες εκ των μεγαλύτερων χρηματιστηριακά εισηγμένων εταιρειών του δυτικού κόσμου, όπως: Amazon Corp, Tesla Inc, NVidia Corp και πάει λέγοντας.
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/AMZN/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/TSLA/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/NVDA/holders/)
Η αξία των υπό διαχείριση κεφαλαίων των μεγαλύτερων ιδρυμάτων σε δολάρια ΗΠΑ είναι: Blackrock Inc.: 11,5 τρις, The Vanguard Group Inc.: 10,4 τρις, The Charles Schwab Corp.: 10 τρις, State Street Corp.: 4,7 τρις, JP Morgan Chase & Co. : 4 τρις, Morgan Stanley : 4 τρις.
(Πηγές: https://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock & https://en.wikipedia.org/wiki/State_Street_Corporation & https://en.wikipedia.org/wiki/The_Vanguard_Group & https://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Schwab_Corporation & https://en.wikipedia.org/wiki/JPMorgan_Chase)
Τα συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια, συμπεριλαμβάνοντας και τα «μικρότερα» ιδρύματα, εκτιμώνται σε 70-80 τρις δολάρια. Την ίδια στιγμή, η συνολική κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων του κόσμου ανέρχεται στα 85-90 τρις δολάρια ΗΠΑ (αμερικανικού 60 τρις, αγγλικού 3,4 τρις, γερμανικού 2,3 τρις, ιαπωνικού 7 τρις, κινεζικών 10,7 (6,4 & 4,3), Σαουδικής Αραβίας 3 τρις δολάρια ΗΠΑ).
Σε πολιτικό-οικονομικό επίπεδο τα κεφάλαια των ιδρυμάτων είναι τρεις φορές μεγαλύτερα από το ΑΕΠ των ΗΠΑ και τέσσερις φορές από το ΑΕΠ της Κίνας.
Η πλανητική διακυβέρνηση
Ας δούμε μία άλλη ενδιαφέρουσα παράγραφο από άρθρο στην οικονομική ιστοσελίδα Capital.com με τίτλο “BlackRock shareholders: Who owns the most BLK stock?”:
«Περισσότεροι από τους μισούς μετόχους της Blackrock Inc είναι επενδυτικές εταιρείες και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, οι οποίοι κατέχουν μετοχές της BlackRock.»
(Πηγή: https://capital.com/en–eu/analysis/blackrock–shareholder–who–owns–most–blk–stock)
Ενώ σε άρθρο της World Street Journal με τίτλο “ Break Up the ESG Investing Giants” αναφέρεται: «Η BlackRock, η Vanguard και η State Street ελέγχουν ουσιαστικά η μία την άλλη και τους ανταγωνιστές τους στην αγορά.»
Όσο παράξενο και αν ακούγεται κάθε ίδρυμα μετέχει στα υπόλοιπα ιδρύματα, δημιουργώντας ένα σύμπλεγμα συμμετοχών. Το οποίο σημαίνει σύμπλευση συμφερόντων. Επομένως, ο εκ πρώτης όψεως πολυμετοχικός χαρακτήρας των περισσότερων μεγάλων εισηγμένων εταιρειών είναι μία καλοστημένη πλάνη. Όπως και των ιδρυμάτων. Τουλάχιστον σε όσα είναι χρηματιστηριακά εισηγμένα. Διότι στα μη χρηματιστηριακά εισηγμένα, τα ιδιωτικά, οι μέτοχοι δεν δημοσιοποιούνται (π.χ. The Vanguard, Wellington κ.α.).
(Πηγές: https://finance.yahoo.com/quote/BLK/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/SCHW/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/STT/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/JPM/holders/ & https://finance.yahoo.com/quote/BAC/holders/)
Μάλιστα και στο άρθρο-εργασία στο ηλεκτρονικό περιοδικό ‘Business and Politics’ του Cambridge University, το έτος 2017, με τίτλο «Η κρυφή δύναμη των Μεγάλων Τριών» διαπιστώνεται ότι:
«… το νέο τριμερές διοικητικό συμβούλιο των BlackRock, Vanguard και State Street έρχεται σε σύγκρουση με την εικόνα της Αμερικής ως μια πολύ φιλελεύθερης οικονομίας της αγοράς, στην οποία οι εταιρείες ανταγωνίζονται έντονα, η ιδιοκτησία είναι γενικά κατακερματισμένη και το κεφάλαιο θεωρείται γενικά ως «ανυπόμονο». …»
Και όπως είδαμε, η κατάσταση από το 2017 έχει επιδεινωθεί.
Ας επιστρέψουμε όμως στη Wikipedia, όπου βρίσκουμε μία ιδιαίτερη αναφορά:
«Η κοινή ιδιοκτησία έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει βλάβη επειδή μειώνει τον ανταγωνισμό στην αγορά, κάτι που μπορεί να είναι κακό για τους καταναλωτές και την οικονομία.»
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock)
Έτσι λοιπόν εξηγείται η άνοδος των τιμών των προϊόντων, του κόστους ζωής μας και τελικά η οικονομική μας αφαίμαξη.
Ενώ στην ιστοσελίδα του οίκου αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, Moody’s, αναγράφει:
«Κυκλική ιδιοκτησία υπάρχει όταν μια εταιρεία κατέχει σημαντικό μερίδιο σε μια άλλη, η οποία με τη σειρά της κατέχει μερίδιο στην πρώτη εταιρεία δημιουργώντας έναν βρόχο ή έναν «κύκλο» ιδιοκτησίας. … Τα δίκτυα μπορεί να είναι πολύ μεγάλα, με πολλά επίπεδα, καθιστώντας τον καθορισμό της τελικής ωφέλιμης ιδιοκτησίας πρόκληση για τις ομάδες συμμόρφωσης.»
(Πηγή: https://www.moodys.com/web/en/us/kyc/resources/insights/circular–ownership–and–complex–corporate–structuring.html)
Ενώ, όπως διαβάζουμε στην επόμενη παράγραφο:
«Η κυκλική ιδιοκτησία είναι ένα εξελιγμένο δίκτυο εταιρικών σχέσεων ιδιοκτησίας όπου οι οντότητες ελέγχουν τελικά η μία την άλλη σε έναν ατελείωτο βρόχο. Οι κυκλικές δομές ιδιοκτησίας δεν είναι παράνομες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από επενδυτές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για καλύτερη απόδοση του χαρτοφυλακίου προσαρμοσμένη στον επενδυτικό κίνδυνο. Ωστόσο, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την απόκρυψη της πραγματικής ιδιοκτησίας και ως εκ τούτου μπορούν να εμπλέκονται σε οργανωμένο έγκλημα, φοροδιαφυγή κυρώσεων, ξέπλυμα χρήματος, φοροδιαφυγή και άλλες μορφές οικονομικού εγκλήματος.»
Με απλά λόγια, εσκεμμένα, δεν βγαίνει άκρη στο ιδιοκτησιακό τους καθεστώς.
Ας δούμε όμως, άλλη μία ενδιαφέρουσα αναφορά από την Wikipedia:
“Η BlackRock ελέγχθηκε για φερόμενη εκμετάλλευση των στενών δεσμών της με το Federal Reserve System κατά τη διάρκεια των προσπαθειών αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19. Τον Ιούνιο του 2020, το The New Republic έγραψε ότι η BlackRock «πέρασε μια πολύ καλή πανδημία» και θεωρούσε τον εαυτό της «κοινωνικά υπεύθυνο ενώ συνεισέφερε στην κλιματική καταστροφή, απέφευγε τον ρυθμιστικό έλεγχο και προσπαθούσε να επηρεάσει την κυβέρνηση Μπάιντεν»”.
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock)
Αλλά τι να εννοούν τα εισαγωγικά («») στη φράση «πέρασε μια πολύ καλή πανδημία»;
Από τον κορωνοϊό δεν ευνοήθηκαν μόνο οι φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά κυρίως οι εταιρείες παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών, διαδικτυακών πωλήσεων, πλαστικού χρήματος, τηλεπικοινωνιών και ενημέρωσης. Από την ενεργειακή κρίση, ευνοήθηκαν οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ενώ από τον πόλεμο της Ουκρανίας ευνοούνται οι εταιρείες πολεμικού εξοπλισμού και τροφίμων.
Και κυριότεροι μέτοχοι των πολυεθνικών εταιριών των παραπάνω κλάδων είναι οι εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων, στις οποίες εμφανίζονται ως μέτοχοι, κυκλικά, οι ίδιες μεταξύ τους.
Ας δούμε και ένα άλλο περιστατικό.
Την 28η Δεκεμβρίου 2022, το γραφείο του πρόεδρου της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρός της χώρας, Volodymyr Zelenskyy, είχε διαδικτυακή επικοινωνία με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο (CEO) της Blackrock Inc, Larry Fink.
Όπως ανέφερε η Blackrock σε ανακοινωθέν της 16ης Νοεμβρίου 2022, η διαδικτυακή συνάντηση αποτέλεσε συνέχεια της συμφωνίας MOU (Memorandum of Understanding) που είχε υπογραφεί από τον Ουκρανό πρόεδρο, για λογαριασμό της χώρας του, με τον πρόεδρο της Blackrock, την 10η Νοεμβρίου 2022. Στο ανακοινωθέν αναφέρεται επίσης ότι οι σχετικές συζητήσεις διεξήχθησαν τον Σεπτέμβριο του 2022.
(Πηγή: https://www.blackrock.com/corporate/newsroom/press–releases/article/corporate–one/press–releases/blackrock–financial–markets–advisory–to–advise–ministry–of–economy–of–ukraine)
Ένα κράτος παραχώρησε την ανοικοδόμησή του σε μία πολυεθνική εταιρεία. Μία ανοικοδόμηση που όπως είχε ανακοινώσει η ΕΤΕπ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων) τον Ιούνιο του 2022, μπορεί να φτάσει τα 1 τρις ευρώ. Και όλα αυτά ενώ ο πόλεμος μαίνεται, χιλιάδες άνθρωποι σκοτώνονται και ουδείς γνωρίζει πότε θα τελειώσει και ποια Ουκρανία θα έχει απομείνει. Ή μήπως κάποιοι, κάτι γνωρίζουν;
Ένας πόλεμος που ενεργοποίησε προγράμματα στρατιωτικού εξοπλισμού 100 δις δολαρίων για τη Γερμανία και 320 δις για την Ιαπωνία. Που αύξησε τον ετήσιο στρατιωτικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ στα 858 δις. Που άλλαξε διαδρομές προμήθειας φυσικού αερίου και πετρελαίου αξίας δις δολαρίων. Που επιτάχυνε την άνοδο των τιμών όλων σχεδόν των πρώτων υλών και προϊόντων. Που «απέφερε» ένα πρωτόγνωρο MOU μεταξύ ενός κράτους και μίας εταιρίας αξίας 1 τρις δολαρίων. Όλα προς όφελος πολυεθνικών εταιριών και κατά συνέπεια των μεγάλων μετόχων τους. Των ιδρυμάτων κεφαλαίων.
Ιδιαίτερη αίσθηση κάνει μία ακόμα αναφορά στην Wikipedia:
«Λόγω της ισχύος της και του τεράστιου μεγέθους και του εύρους των χρηματοοικονομικών της περιουσιακών στοιχείων και δραστηριοτήτων, η BlackRock έχει ονομαστεί η μεγαλύτερη σκιώδης τράπεζα στον κόσμο. Το 2020, οι εκπρόσωποι στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, Katie Porter και Jesús “Chuy” García, πρότειναν ένα νομοσχέδιο της Βουλής των ΗΠΑ με στόχο τον περιορισμό της BlackRock και άλλων λεγόμενων σκιωδών τραπεζών.»
(Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock)
Επομένως, η πεποίθηση ότι ο οικονομικό-πολιτικός έλεγχος του πλανήτη, άρα και οι τύχες της ανθρωπότητας, βρίσκονται στα χέρια των χωρών-κρατών μέσω δημοκρατικών διαδικασιών καταρρέει σαν χάρτινος πύργος. Στον πλανητικό «θρόνο» λαμβάνουν θέση υπερκολοσσιαία ιδρύματα διαχείρισης κεφαλαίων και οι κρυφοί ιδιοκτήτες τους, με ύπουλες-υποχρεωτικές μεθόδους.
Ο στόχος; Ο απόλυτος έλεγχος της ανθρωπότητας.
Όπως ανέφερε ο Ισραηλινός καθηγητής Ιστορίας Γιουβάλ Νώε Χαράρι, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Καθημερινή, το 2018(!):
«Η δημοκρατία θα μεταλλαχθεί σε ένα «κουκλοθέατρο», όπου κάποιες ελίτ αφανώς θα έχουν την τεχνολογική δυνατότητα να χειραγωγούν τους πολίτες-ψηφοφόρους, π.χ. χάρη σε εντεταλμένες ορδές από ρομπότ λογισμικού (bots), που θα περιφέρονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να «πουλήσουν» μια ιδεολογία, έναν πολιτικό ή μία ψευδή είδηση. Ήδη έχουμε πάρει μια πρόγευση περί αυτού.»
Και σε άλλο σημείο τόνισε:
«Η τεχνολογία, ιδίως οι δύο αιχμές της, η τεχνητή νοημοσύνη και η βιοτεχνολογία, μπορούν να διαβρώσουν τα θεμέλια της δημοκρατίας και να υποσκάψουν την ελευθερία και την ισότητα, ευνοώντας τη συγκέντρωση δύναμης στα χέρια μιας μικρής ελίτ, η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια σύγχρονη τυραννία, μια ψηφιακή δικτατορία.»
Τι έχει αναφέρει ο Άγιος Παΐσιος
«Η ταυτότητα δεν είναι το σφράγισμα, είναι η εισαγωγή του σφραγίσματος.»
«Με διάφορα πονηρά μέσα θα κάνουν εκβιασμούς, για να δέχονται οι άνθρωποι το σφράγισμα στο μέτωπο ή στο χέρι. Θα στριμώξουν τα πράγματα και θα πουν: «Μόνο με τις κάρτες θα κινείσθε, τα χρήματα θα καταργηθούν». Θα δίνη κανείς την κάρτα στο κατάστημα και θα ψωνίζει, και ο καταστηματάρχης θα παίρνει τα χρήματα από την Τράπεζα. Όποιος δεν θα έχει κάρτα, δεν θα μπορεί ούτε να πουλάει ούτε να αγοράζει. Από το άλλο μέρος θα αρχίζουν να διαφημίζουν «το τέλειο σύστημα», το σφράγισμα με ακτίνες λέιζερ με το 666 στο χέρι ή στο μέτωπο, που δεν θα διακρίνεται εξωτερικά. Συγχρόνως στην τηλεόραση θα δείχνουν ότι ο τάδε πήρε την κάρτα του τάδε και του πήρε τα χρήματα από την Τράπεζα και θα λένε συνέχεια: «Πιο σίγουρο είναι το σφράγισμα είναι το τελειότερο σύστημα. Ούτε το κεφάλι μπορεί να πάρει ο άλλος ούτε το χέρι, ούτε το σφράγισμα βλέπει».»
«Πίσω λοιπόν από το τέλειο σύστημα «κάρτας εξυπηρετήσεως», ασφαλείας κομπιούτερ, κρύβεται η παγκόσμια δικτατορία, η σκλαβιά του Αντιχρίστου.»
«Τώρα μια μπόρα θα είναι, μια μικρή κατοχή του αντίχριστου σατανά. Θα φάει μετά μια σφαλιάρα από τον Χριστό, θα συγκλονισθούν όλα τα έθνη και θα έρθει η γαλήνη στον κόσμο για πολλά χρόνια. Αυτήν την φορά θα δώσει ο Χριστός μια ευκαιρία, για να σωθεί το πλάσμα Του, θα αφήσει το πλάσμα του ο Χριστός; Θα παρουσιασθεί στο αδιέξοδο των ανθρώπων, για να τους σώσει από τα χέρια του Αντίχριστου. Θα επιστρέψουν στο Χριστό και θα έρθει μια πνευματική γαλήνη σε όλην την οικουμένη για πολλά χρόνια.
Μερικοί συνδυάζουν με αυτήν την επέμβαση του Χριστού την Δευτέρα Παρουσία. Εγώ δεν μπορώ να το πω. Ο λογισμός μου λέει ότι δεν θα είναι η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όταν έρθει ως Κριτής, αλλά μια επέμβαση του Χριστού, γιατί είναι τόσα γεγονότα που δεν έχουν γίνει ακόμη. Θα επέμβει ο Χριστός, θα δώσει μια σφαλιάρα σε όλο αυτό το σύστημα, θα πατάξει όλο το κακό και θα το βγάλει σε καλό τελικά. Θα γεμίσουν οι δρόμοι προσκυνητάρια. Έξω τα λεωφορεία θα έχουν εικόνες. Θα πιστέψουν όλοι οι άνθρωποι. Θα σε τραβάν, για να τους πεις για το Χριστό! Έτσι θα κηρυχθεί το Ευαγγέλιο σε ολόκληρη την οικουμένη και τότε ο Χριστός θα έρθει ως Κριτής να κρίνοι τον κόσμο. Άλλο Κρίση, άλλο μια επέμβαση του Χριστού, για να βοηθήσει το πλάσμα Του.»
Επίλογος
Τα λόγια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου αντηχούν πιο δυνατά από ποτέ:
«Κράτα γερά μέσα σου τα ζώπυρα της πίστεως που παρέλαβες από τους γονείς σου. Η Ελλάδα είναι η χώρα των μεγάλων αγώνων για την κατίσχυση των μεγάλων ιδανικών. Μην αφήσεις τη χώρα σου να χάσει το χαρακτήρα της και να μετατραπεί σε μάζα ανθρώπων, χωρίς συνείδηση, χωρίς εθνικότητα και χωρίς ταυτότητα. Μέσα σ’ αυτή τη μάζα κινδυνεύεις να γίνεις ένα νούμερο, ένας αριθμός, να χάσεις την ελευθερία της προσωπικότητάς σου. Αδελφοί, μείνατε εδραίοι και αμετακίνητοι σε όσα μάθατε και σε όσα επιστώθητε. Μείνατε σταθεροί στην πίστη και στα ιδανικά του Γένους. Αυτό είναι το χρέος μας.»
Καλή δύναμη.
Κωνσταντίνος Μαργέλης
Λευκάδα, 04 Ιουνίου 2025
.
Άλλες Πηγές:
https://www.moodys.com/web/en/us/kyc/resources/insights/circular-ownership-and-complex-corporate-structuring.htmlhttps://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock
https://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock
https://www.newstatesman.com/long-reads/2020/10/how-cambridge-analytica-scandal-unravelled
https://el.wikipedia.org/wiki/Τεχνητή_νοημοσύνη
https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2019-0081_EL.html
https://www.kathimerini.gr/opinion/562258012/makria-to-rompot-apo-to-krevati-mas
https://el.wikipedia.org/wiki/Πολυσύμπαν
https://www.pemptousia.gr/2014/04/iparchi-pragmati-to-polisimpan-a
https://www.kathimerini.gr/society/108699/pollaples-pragmatikotites-apeiron-kosmon
https://el.wikipedia.org/wiki/Ειδική_σχετικότητα
https://el.wikipedia.org/wiki/Ισοδυναμία_μάζας-ενέργειας
https://el.wikipedia.org/wiki/Σχετικότητα
https://el.wikipedia.org/wiki/Ισοδυναμία_μάζας-ενέργειας
https://www.gnomikologikon.gr/authquotes.php?auth=127
https://el.wikipedia.org/wiki/Διανθρωπισμός
https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Mercer
https://en.wikipedia.org/wiki/Facebook–Cambridge_Analytica_data_scandal
https://en.wikipedia.org/wiki/AggregateIQ
https://en.wikipedia.org/wiki/Brexit:_The_Uncivil_War
https://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Cooper_(inventor)
https://el.wikipedia.org/wiki/Μάρτιν_Κούπερ
https://www.pagenews.gr/2024/10/03/spotlights/telos-stis-pistotikes-kartes
https://security.gallagher.com/en/Blog/An-Introduction-to-Biometric-Access-Control
https://blog.google/technology/research/google-willow-quantum-chip
https://en.wikipedia.org/wiki/IBM_Condor
https://www.techgear.gr/atom-quantum-computer-breaks-1000qubit-barrier-36399
https://www.securities.io/el/εταιρείες-στον-κβαντικό-υπολογιστή
https://gr.euronews.com/2022/12/21/white-house-zelenski-biden
https://www.blackrock.com/corporate/about-us
https://en.wikipedia.org/wiki/BlackRock
https://www.google.com/search?client=opera&q=αεπ+ηπα&sourceid=opera&ie=UTF-8&oe=UTF-8
https://www.investopedia.com/terms/m/marketablesecurities.asp
https://tradingeconomics.com/united-states/gdp
file:///C:/Users/User1/Downloads/ssrn-4300447.pdf
https://capital.com/en-eu/analysis/blackrock-shareholder-who-owns-most-blk-stock
https://thewire.in/film/review-netflix-the-great-hack-cambridge-analytica
https://www.youtube.com/watch?v=YIxo7IGJuys
https://www.youtube.com/watch?v=W7ppd_RY-UE
https://www.ft.com/content/f1b30f2c-84aa-4595-84f2-7816796d6841
https://www.ft.com/content/19d90308-6858-11ea-a3c9-1fe6fedcca75
Review | ‘The Great Hack’ Dives Into the Sinister Depths of Vulnerable Data – The Wire
https://www.ecb.europa.eu/paym/digital_euro/html/index.el.html
https://www.privacyhelper.co.uk/knowledge-hub-articles/data-breach-how-to-how-its-stolen-whats-taken-and-where-it-goes/ https://www.ecb.europa.eu/euro/digital_euro/progress/html/index.el.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Cambridge_Analytica
https://analytics.google.com/analytics/web/provision/#/provision
How the Cambridge Analytica scandal unravelled
https://en.wikipedia.org/wiki/National_identification_number
https://digital-strategy.ec.europa.eu/el/policies/eudi-regulation
.
Δημοσίευση Freepen.gr & Meganisinews.eu