Ποιες είναι οι δυνατότητες της Λευκάδας για παραγωγή καθαρής ενέργειας από τον ήλιο και τον αέρα; Έχει γίνει κάποια μελέτη ώστε να ενημερωθούν οι δημότες για το θέμα; Ας εξερευνήσουμε το ζήτημα αξιοποιώντας μερικές πληροφορίες που μας παρέχει το διαδίκτυο.
Ο παρακάτω χάρτης προέρχεται από το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Πατρών.
https://www.atmosphere-upatras.gr/solarmaps/Lefkada
Το ηλιακό δυναμικό στο νησί μας δείχνει αυξημένο στο νότιο μέρος του και κυρίως προς το νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού μας. Η χερσόνησος Λευκάτα, προς το ακρωτήριο Δουκάτο, αποτελεί το κορυφαίο σημείο δυναμικού.
Αυξημένο ηλιακό δυναμικό διαθέτουν και τα νησάκια Αρκούδι και Άτοκος, τα οποία όμως διοικητικά ανήκουν στην Ιθάκη.
Επίσης, σχετικά καλό δυναμικό υπάρχει προς το νότιο τμήμα των νησιών του Μεγανησίου, της Καστού και του Καλάμου.
Από την ίδια πηγή μπορούμε να πάρουμε μία εικόνα του ηλιακού δυναμικού της πατρίδας μας. Στον παρακάτω πίνακα, φαίνεται ότι η Λευκάδα βρίσκεται σε ένα μεσαίο επίπεδο, το οποίο πιθανότατα δεν είναι αποτρεπτικό για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για επενδυτικούς σκοπούς.
https://www.atmosphere-upatras.gr/solarmaps/Greece
Όσον αφορά το αιολικό δυναμικό, οι επόμενοι χάρτες της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, φανερώνουν πως το νησί μας δεν κατατάσσεται στις περιοχές με υψηλό ή μεσαίο αιολικό δυναμικό.
http://mapsportal.ypen.gr/layers/rae_status:Aiolikos_h80
https://www.google.com/search?q=%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D+%CE%B4%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D+%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82&sa=X&sxsrf=ALeKk000PX-WYnD4n8E-a6queN68gwqDBA:1614162860303&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=LL3TT8uNf-BKnM%252C12R55kEeE979QM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kRJJWtLwRFfmAIwl6oYxn2OVMEwIA&ved=2ahUKEwiQ5ZafqYLvAhUPLBoKHc1RDIMQ9QF6BAgEEAE&biw=1536&bih=722#imgrc=LL3TT8uNf-BKnM
https://www.google.com/search?q=%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D+%CE%B4%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D+%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82&sa=X&sxsrf=ALeKk000PX-WYnD4n8E-a6queN68gwqDBA:1614162860303&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=LL3TT8uNf-BKnM%252C12R55kEeE979QM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kRJJWtLwRFfmAIwl6oYxn2OVMEwIA&ved=2ahUKEwiQ5ZafqYLvAhUPLBoKHc1RDIMQ9QF6BAgEEAE&biw=1536&bih=722#imgrc=ntMFcu4n-ayNKM
Το ζήτημα που προκύπτει είναι πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το ηλιακό δυναμικό του νησιού μας. Γιατί αυτού του είδους η επένδυση απαιτεί σημαντικά ίδια κεφάλαια, τα οποία στην εποχή μας είναι δυσεύρετα.
Το ποσοστό ετήσιας απόδοσης ενός φωτοβολταϊκού πάρκου κυμαίνεται στο (+-) 12% περίπου, ανάλογα με το ηλιακό δυναμικό, τον επιλεγέντα εξοπλισμό και το μέγεθος της επένδυσης. Για μικρά φωτοβολταϊκά πάρκα, το επιτόκιο του τραπεζικού δανεισμού στην παρούσα συγκυρία μαζί με την εισφορά επί του επιτοκίου κυμαίνεται στα επίπεδα του 8% συν το κόστος του τραπεζικού δανειακού φακέλου. Κάτι που σημαίνει ότι με πλήρη τραπεζική χρηματοδότηση ουσιαστικά το έργο ακυρώνεται, καθώς υπάρχουν ετήσια έξοδα συντήρησης, ασφάλισης, λογιστικής υποστήριξης, φορολογίας και ασφαλιστικών εισφορών.
Η συντριπτική πλειοψηφία των κατόχων γης στην περιοχή μάλλον δε διαθέτει την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσει σε μία τέτοιου μεγέθους εντάσεως κεφαλαίου επένδυση. Ο δήμος όμως, πιθανόν να μπορούσε να αναλάβει το συντονισμό μίας συνολικής επένδυσης, ώστε να ξεπεραστεί σημαντικό μέρος αυτού του εμποδίου. Ας δούμε έναν ενδεχόμενο τρόπο.
Αρχικά να απευθύνει πρόσκληση προς τους κατόχους χωραφιών του νησιού μας, να δηλώσουν το χωράφι που θα δεχόντουσαν να αξιοποιηθεί με την κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου.
Στη συνέχεια να καλούσε εξειδικευμένες εταιρείες να υποβάλουν προσφορά για τη μελέτη, την κατασκευή και τη συντήρηση φωτοβολταϊκών πάρκων. Αλλά θέτοντας ως προϋπόθεση την κατάθεση επαρκών στοιχείων οικονομικής επιφάνειας, κατασκευαστικής εμπειρίας και επιπέδου εξοπλισμού. Η επιλογή της εταιρείας να προέκυπτε κατόπιν κλήρωσης μεταξύ των τριών-τεσσάρων εταιρειών με τις χαμηλότερες προσφορές, εφόσον το εύρος της διαφοράς τους είναι σχετικά μικρό. Διότι ο πιο οικονομικός δε σημαίνει ότι είναι και ο πιο αποδοτικός. Καθώς μία εταιρεία μπορεί να προσφέρει μία πολύ ανταγωνιστική προσφορά σχεδιάζοντας α) να χρησιμοποιήσει χαμηλότερης ποιότητας κατασκευαστικά υλικά και εξοπλισμό, β) να μειώσει βραχυπρόθεσμα το κόστος συντήρησης ώστε να φαίνεται φθηνό, αλλά μακροπρόθεσμα να προκύπτουν τεχνικές αλλοιώσεις που να αυξάνουν το συνολικό κόστος και να μειώνουν την απόδοση, γ) διαμορφώνοντας συνθήκες και όρους εργασίας οι οποίες να υποσκάπτουν την εκτέλεση του απαραίτητου επιπέδου ποιότητας κατασκευής και συντήρησης. Γνωρίζοντας όμως, οι εταιρείες ότι ο τελικός «νικητής» δε θα είναι ο φαινομενικά πιο οικονομικός, δε θα συμπιέσουν την προσφορά τους τόσο όσο αν ήταν το μόνο κριτήριο. Ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα θα προέκυπτε αν η επιλογή επεκτεινόταν σε δύο εταιρείες και όχι σε μία.
Έπειτα, οι επιλεχθείσες εταιρείες να συντάξουν τεχνικό-οικονομικές μελέτες για την εκτιμώμενη απόδοση των φωτοβολταϊκών πάρκων ανά περιοχή χωραφιών. Ταυτόχρονα, σε κάθε χωράφι να υπολογιστεί και να αποδοθεί ένας συντελεστής αποδοτικότητας, ώστε να είναι ξεκάθαρη και αδιαμφισβήτητη η επενδυτική τους εικόνα.
Στο επόμενο βήμα να εκτιμηθεί το ύψος του μισθώματος κάθε χωραφιού, το οποίο θα προταθεί να καταβάλλεται σε κάθε ιδιοκτήτη για την παραχώρησή του για τουλάχιστον 20 χρόνια.
Στη συνέχεια να προσδιοριστεί τόσο το συνολικό κόστος της επένδυσης για όλα τα χωράφια μαζί, αλλά ταυτόχρονα και το κόστος επένδυσης για και κάθε χωράφι ξεχωριστά.
Κατόπιν, κάθε ιδιοκτήτης να δηλώσει τη δυνατότητα οικονομικής συμμετοχής του στην επένδυση.
Από το συνδυασμό της χρηματικής του συμμετοχής με τον δείκτη αποδοτικότητας του χωραφιού του, θα προσδιοριστεί το ποσοστό συμμετοχής του στην όλη επένδυση.
Η επένδυση να τρέξει από μία πολυμετοχική εταιρεία στην οποία θα μετέχουν α) οι κάτοχοι των χωραφιών, β) ο δήμος ως συντονιστής ή και ως επενδυτής, γ) οποιοσδήποτε Λευκαδίτης επιθυμεί να εισφέρει ως επενδυτής, δ) οι ανάδοχες κατασκευαστικές εταιρείες εφόσον επιθυμούν να εισφέρουν επενδυτικά.
Τυχόν χρηματοδοτικό έλλειμμα θα μπορούσε να καλυφθεί με τραπεζική χρηματοδότηση. Μετά τη συμμετοχή του δήμου, των δημοτών και των ανάδοχων εταιρειών, οι όροι χρηματοδότησης θα βελτιωθούν σημαντικά σε σχέση με το αν αιτούνταν ο κάθε ιδιοκτήτης μόνος του.
Εκτός αυτού, από τη συμμετοχή των μη οικονομικά δυνάμενων θα επωφεληθούν και οι οικονομικά δυνάμενοι ιδιοκτήτες χωραφιών, εξαιτίας της μείωσης του δανειακού κόστους που θα προσφερθεί σε μία μεγαλύτερη επένδυση.
Παρόμοια οφέλη από τη συμμετοχή των μη οικονομικά δυνάμενων θα προκύψουν και στο κομμάτι του κόστους κατασκευής, του κόστους σύνδεσης με το δίκτυο μεταφοράς του ρεύματος, του κόστους λειτουργίας της επένδυσης, του κόστους συντήρησης και γενικότερα της συνολικής απόδοσης.
Κατά συνέπεια θα ήταν απόλυτα λογικό και δίκαιο να λάβουν ένα μικρό, ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής στην όλη επένδυση ακόμα και όσοι δε θα έχουν δυνατότητα χρηματικής συμμετοχής. Το ποσοστό τους να προσδιοριστεί μετά από τεχνικοοικονομική εκτίμηση των ωφελειών που προαναφέρθηκαν.
Επίσης, η οικονομική συμμετοχή των ανάδοχων εταιρειών μπορεί να συνδράμει και στη μείωση του κόστος κατασκευής. Γιατί οι ανάδοχες εταιρείες θα δείξουν επιπλέον προσοχή στην κατασκευαστική ποιότητα του έργου, ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή επενδυτική απόδοση, από την οποία θα ωφεληθούν και οι ίδιες.
Οι δε ιδιοκτήτες των χωραφιών, ενωμένοι, θα «απολαύσουν» προνόμια που μόνο μεγάλοι και οικονομικά δυνατοί επενδυτές απολαμβάνουν. Τα δε έσοδά τους θα προέρχονται από δύο κατευθύνσεις. Το πρώτο από το ετήσιο μίσθωμα του χωραφιού τους και το δεύτερο από το ετήσιο οικονομικό μέρισμα της επένδυσης.
Επιπλέον, αρκετοί Λευκαδίτες θα επωφεληθούν από μία μακροχρόνια, ικανοποιητικού επιπέδου και σταθερής απόδοσης επένδυση.
Παράλληλα, ο δήμος θα συμβάλει και στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα από την παραγωγή καθαρής ενέργειας, ενώ αν συμμετάσχει επενδυτικά θα αποκτήσει ένα σταθερό έσοδο, το οποίο μπορεί να «μετατραπεί» σε μειωμένα δημοτικά τέλη. Κάτι από το οποίο θα προέκυπτε όφελος για όλους τους δημότες και τις επιχειρήσεις.
Η παραπάνω επενδυτική διαδικασία διαθέτει ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μεμονωμένα χωράφια, τα οποία δεν είναι απαραίτητο να γειτνιάζουν. Να είναι δηλαδή το ένα δίπλα στο άλλο. Οπότε η επένδυση δε θα είναι δέσμια κάποιου ή κάποιων ιδιοκτητών. Αν κάποιος ιδιοκτήτης δε θελήσει να συμμετάσχει ή διαφωνήσει με τους όρους, η επένδυση δε θα ακυρωθεί.
Στο επενδυτικό σχέδιο θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν και οι δημοτικές κοινότητες των νησιών του Μεγανησίου, του Καλάμου και του Καστού, αυξάνοντας το συνολικό μέγεθος της επένδυσης με προφανή επιπλέον οφέλη για όλους.
Η υλοποίηση ενός τέτοιου μεγέθους επένδυσης και μάλιστα φιλικής προς το περιβάλλον, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από πλευράς μάρκετινγκ και για την τουριστική προβολή των νησιών.
Η διοίκηση της πολυμετοχικής εταιρείας να αποτελείται από εκπρόσωπο του δήμου, των ιδιοκτητών των χωραφιών, των δημοτών επενδυτών και των ανάδοχων εταιρειών. Άλλωστε, αυτού του είδους η επένδυση δεν απαιτεί λήψη καθημερινών επιχειρηματικών αποφάσεων, καθώς όλα τα λειτουργικά θέματα θα έχουν καθοριστεί εκ των προτέρων. Δε θα υπάρχει δηλαδή πηγή διαφωνιών κατά την άσκηση της διοίκησης. Η οποία απλά θα πραγματοποιεί τον έλεγχο των πεπραγμένων. Επιπλέον, κάθε δύο χρόνια να πραγματοποιείται διαχειριστικός έλεγχος από διαφορετική κάθε φορά ελεγκτική εταιρεία.
Ένα άλλο σχετικό ζήτημα που χρήζει εκτεταμένης μελέτης είναι η αξιοποίηση των υδάτινων πόρων της Λευκάδας. Τόσο για την παροχή πόσιμου νερού κατά τη διάρκεια του έτους, όσο και για την παραγωγή ενέργειας κατά τους χειμερινούς μήνες που επικρατούν έντονες βροχοπτώσεις.
Μία ιδέα αποτελεί η εξέταση της κάλυψης ενός τμήματος του δημοτικού φωτισμού από μία συνδυαστική-υβριδική εκμετάλλευση των χειμερινών υδάτινων πόρων και του ετήσιου ηλιακού δυναμικού. Για παράδειγμα, με την εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών πάνελ στην κορυφή των πυλώνων φωτισμού ή και μεταφοράς ρεύματος, καθώς και με την κατασκευή μικρών συστημάτων αντλησιοταμίευσης (σχετικό άρθρο εδώ) ή και μικρών υδροηλεκτρικών γεννητριών (σχετικό δημοσίευμα εδώ) σε συγκεκριμένες τοποθεσίες του νησιού, κατόπιν σχετικής μελέτης. Παράλληλα, να εκτιμηθεί η προσδοκώμενη εξοικονόμηση χρημάτων για το δήμο από τη μειωμένη κατανάλωση ρεύματος, ώστε να φανερωθεί η οικονομική βιωσιμότητα των προτεινόμενων έργων.
Μέρος της χρηματοδότησης αυτών των επενδύσεων θα μπορούσε να αντληθεί από προγράμματα του δημοσίου ή του ΕΣΠΑ. Αν δεν υφίστανται, τότε το θέμα θα μπορούσε να τεθεί στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος – ΚΕΔΕ, ώστε να ζητηθεί από την κυβέρνηση η δημιουργία ενός σχετικού προγράμματος χρηματοδότησης για όλους τους δήμους της πατρίδας μας.
Βέβαια, σε περίπτωση που η τεχνικοοικονομική μελέτη βιωσιμότητας δείξει ότι υπάρχει ένα καλό περιθώριο οικονομικής απόδοσης, τότε ο δήμος θα μπορούσε και πάλι να απευθύνει πρόσκληση επενδυτικής συμμετοχής προς τους δημότες-Λευκαδίτες. Δηλαδή, να αναλάβει την πρωτοβουλία για το συντονισμό της εκτέλεσης του έργου προς όφελος όλων των εμπλεκομένων, όπως στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών πάρκων.
Με αυτό το πρότυπο ενεργοποίησης, ο δήμος θα μπορούσε να αξιοποιήσει και άλλα περιουσιακά στοιχεία, ώστε να διασφαλίζονται καλύτερα τα περιβαλλοντικά ζητήματα, να προκύπτουν έσοδα για τον δήμο και να διαχέονται οικονομικά οφέλη σε όλους τους δημότες-Λευκαδίτες.
Μαργέλης Κωνσταντίνος
Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 24 Φεβρουαρίου 2021
www.eksadaktylos.gr
Δημοσίευση Meganisinews.eu