Στην πατρίδα μας κυριαρχεί η νοοτροπία της κορδωτής εξαγγελίας μελλοντικών έργων. Μόνο που συνήθως δεν πρόκειται για τελικές αποφάσεις. Αλλά για υπηρεσιακές εγκρίσεις ή εντάξεις σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Η δε εκτέλεσή τους μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμα και μετά από μία δεκαετία ή δύο δεκαετίες ή και περισσότερο ή ορισμένες φορές και ποτέ. Οι ημιτελείς αυτές αποφάσεις που προβάλλονται ως κατορθώματα, αφορούν έργα αυτονόητα που θα έπρεπε να είχαν γίνει πράξη εδώ και χρόνια. Το έσχατο της κατάντιας αποτελεί όταν η εξαγγελία εμπεριέχει και ένα ύφος τύπου «αποθεώστε μας».
Κοινό στοιχείο όλων των εξαγγελιών αποτελεί η απουσία παρουσίασης όχι μόνο των λεπτομερειών, αλλά και των βασικών στοιχείων των έργων. Όταν μάλιστα κάποιος ζητήσει στοιχειώδεις διευκρινίσεις, αντί για στοιχεία του αποστέλλονται διάφορα κοσμητικά επίθετα.
Πρόσφατα ήρθε στο φως της τοπικής δημοσιότητας η πρόταση για διπλή πλωτή γέφυρα ως επιλογή για τη ζεύξη της Λευκάδας. Μία άκρως ενδιαφέρουσα εναλλακτική για την οποία μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί αν και κατά πόσο έχει μελετηθεί από τους αρμόδιους φορείς ή αν θα μπει στο τραπέζι της μελέτης. Να τονιστεί ότι η συγκεκριμένη επιλογή δεν έπεσε τώρα ουρανοκατέβατη. Ο ναυπηγός-μηχανολόγος κύριος Φίλιππας την είχε αναφέρει και παλαιότερα.
Όσον αφορά τη διαφαινόμενη επιλογή της υποθαλάσσιας ζεύξης ελάχιστα στοιχεία έχουν δημοσιοποιηθεί από τις μέχρι τώρα αποφάσεις των διευθύνσεων των υπουργείων. Όπως για παράδειγμα, τα δεδομένα που λήφθηκαν υπόψη, από πού αντλήθηκαν, η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε, οι τεχνικές και οι οικονομικές μελέτες, οι περιβαλλοντικές μελέτες, αλλά και τα πρόσωπα ή και οι φορείς που συμμετείχαν στα στάδια των μελετών.
Επίσης, δεν έχει δοθεί πληροφόρηση σχετικά με το αν θα υπάρχουν διόδια και ποιο θα είναι το σχετικό αντίτιμο. Κάτι που δε δικαιολογείται, διότι αποκλείεται να μην έχει εκπονηθεί τεχνικό-οικονομική μελέτη βιωσιμότητας του έργου.
Ας δούμε όμως κάποια βασικά δεδομένα που θα μπορούσαν να μας παρουσιάσουν οι υπεύθυνοι:
Α’ Σκέλος
1) Μέση ετήσια ροή (είσοδος-έξοδος) οχημάτων α) ανά είδος (αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, φορτηγά, αυτοκινούμενα τροχόσπιτα), β) ανά προέλευση (μόνιμοι κάτοικοι, περιστασιακοί κάτοικοι, κάτοικοι παρακείμενων περιοχών, ξένοι τουρίστες, επισκέπτες από τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας), γ) ανά μήνα.
2) Εκτίμηση της εξέλιξης της κυκλοφοριακής ροής κατά τα επόμενα χρόνια κατόπιν σχετικών ερευνών και λαμβάνοντας υπ’ όψη α) την ολοκλήρωση της Αμβρακίας οδού και του αυτοκινητοδρόμου κεντρικής Ελλάδας, β) τη βελτίωση των οδικών δικτύων Ακτίου-Λευκάδας και Βόνιτσας-Λευκάδας, γ) τις εκτιμήσεις για την κυκλοφοριακή κίνηση της Ιόνιας οδού, της Ολυμπίας οδού και της Εγνατίας οδού, δ) τις εκτιμήσεις για την τουριστική κίνηση στη χώρα μας και ειδικότερα στη Λευκάδα.
3) Οι εντυπώσεις ή τυχόν δυσαρέσκεια και το μέγεθος αυτής από τους τουρίστες-επισκέπτες, τους επαγγελματίες και τους κατοίκους από τυχόν καθυστέρηση ή ταλαιπωρία κατά την άφιξή τους στο ή και την αναχώρησή τους από το νησί.
4) Σύγκριση του μέσου χρόνου και κόστους διάνυσης για παράδειγμα των αποστάσεων Ακτίου-Νυδριού και Ακτίου-Αγίου Νικήτα, σε σχέση με αντίστοιχες σε ανταγωνιστικές περιοχές και χώρες.
Από τα παραπάνω στοιχεία θα καταδειχτεί ο βαθμός της αναγκαιότητας κατασκευής μίας βελτιωμένης πρόσβασης στο νησί, το απαιτούμενο μέγεθος δυναμικότητάς της και το πότε χρονικά θα πρέπει να είναι έτοιμη σε σχέση με τις μελλοντικές κυκλοφοριακές απαιτήσεις. Άραγε έχουν διενεργηθεί σχετικές έρευνες και αν ναι, πότε και πώς;
Β’ Σκέλος
1) Διεξαγωγή περιβαλλοντικών μελετών από επιπλέον φορείς, πέρα από τη Διεύθυνση του υπουργείου Περιβάλλοντος (π.χ. πανεπιστήμια, ΕΛΚΕΘΕ) για κάθε επιλογή ζεύξης, ώστε να επέλθει διασταύρωση των επιστημονικών εκτιμήσεων και να κατατεθεί μεγαλύτερο πλήθος προτάσεων για τη λήψη μέτρων προστασίας.
2) Εκτίμηση της χρονικής διάρκεια ζωής της κάθε επιλογής (για παράδειγμα το σκυρόδεμα της ζεύξης Ακτίου-Πρέβεζας εκτιμάται ότι μπορεί να αντέξει περίπου 100 χρόνια).
3) Το συνολικό κόστος και ο απαιτούμενος χρόνος εκτέλεσης της κάθε κατασκευής.
4) Οι πηγές, το κόστος και η ευκολία εύρεσης χρηματοδότησης κάθε επιλογής.
5) Το εκτιμώμενο μέσο ετήσιο κόστος συντήρησης και διαχείρισης της κάθε επιλογής.
6) Η δυναμικότητα ομαλής εξυπηρέτησης διερχόμενων οχημάτων της κάθε επιλογής.
7) Η εκπόνηση τεχνικό-οικονομικών μελετών, με τις οποίες θα αναλύονται οι προϋποθέσεις χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας κάθε επιλογής, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω στοιχεία. Για παράδειγμα, η αναγκαιότητα ή όχι επιβολής διοδίων και αν ναι τότε οι επιλογές τιμολογιακής πολιτικής.
8) Η σύνδεση της κάθε επιλογής με το κυκλοφοριακό σχεδιασμό της πόλης και του νησιού, καθώς και το αντίστοιχο κόστος διαμόρφωσης των απαιτούμενων συνοδευτικών οδικών έργων.
Σημαντικό παράγοντα στη συγκέντρωση των απαραίτητων πρωτογενών δεδομένων για την εκπόνηση των μελετών και για το λόγο αυτό όσο το δυνατόν πιο αξιόπιστων, αλλά και στην ίδια την εκπόνηση των μελετών, θα έπρεπε να διαδραματίζουν τόσο τα πανεπιστήμια όσο και εξειδικευμένες εταιρείες. Για παράδειγμα, με ανάθεση μελετών σε τμήματα των αρμόδιων πανεπιστημιακών σχολών ή και εντελώς ανέξοδα όπως με την εκπόνηση όχι μίας αλλά ακόμα και πέντε ή δέκα διδακτορικών διατριβών, στην καλύτερη ή στις καλύτερες των οποίων να απονέμεται βραβείο.
Διότι με τη διεξαγωγή περισσότερων της μίας έρευνας διασταυρώνεται η εξαγωγή συμπερασμάτων, ενισχύεται η αξιοπιστία των δεδομένων, αυξάνονται οι εναλλακτικές προτάσεις και ελαχιστοποιείται το ενδεχόμενο μίας λανθασμένης ή ατελούς εκτίμησης. Το δε κόστος των επιπλέον μελετών είναι φανερό ότι όχι απλά εξαλείφεται αλλά υπερκεράται.
Τέλος, η παρουσίαση και η ανάλυση των μελετών στους πολίτες-δημότες, με τα θετικά και τα αρνητικά της κάθε επιλογής, θα έλυνε σε μεγάλο βαθμό απορίες ή και καλοπροαίρετες αμφιβολίες για τη διαδικασία και τον τρόπο επιλογής της εκάστοτε λύσης ως έργου. Πέραν τούτου, αποτελεί ηθική υποχρέωση των αρμοδίων απέναντι στους πολίτες-δημότες.
Οι οποίοι δεν εκλέγονται για να αναζητούν βραβείο που αναμεταδίδουν ως ραδιοφωνικές ντουντούκες τις κατά κανόνα ωραιοποιημένες εξαγγελίες της εκάστοτε κυβέρνησης ή τοπικής αρχής, αλλά για να διαφυλάσσουν την αξιοπιστία της εκάστοτε διαδικασίας, να εξαντλούν όλες τις εναλλακτικές επιλογές και να προσκομίζουν στους πολίτες-δημότες την απαιτούμενη τεκμηρίωση για την εκάστοτε απόφαση. Επιλογές που μάλιστα σε άλλες χώρες, όπως η Ελβετία, τίθενται σε εθνικό ή τοπικό δημοψήφισμα. Εκεί ο πολίτης-δημότης δεν αντιμετωπίζεται ως ο τελευταίος τροχός της αμάξης, αλλά ως ο τελικός και κύριος.
Κωνσταντίνος Μαργέλης
Άγιος Πέτρος Λευκάδας, 26 Οκτωβρίου 2021
Δημοσίευση Meganisinews.eu